Smart Buildings Wat is het? En hoe maak je een nieuw of bestaand gebouw smart?

Er verschijnen steeds vaker berichten in de media over Smart Buildings. Daarbij wordt veelal een beeld geschetst vanuit verschillende invalshoeken.
Dat kan aan de ene kant het perspectief van bouwbedrijven zijn, die hun focus vooral richten op de gebouwgebonden automatiseringssystemen (denk aan binnenklimaat, verlichting, toegang, etc.).
Aan de andere kant is er het perspectief van leveranciers van functionele oplossingen (denk aan locatiebepaling in een pand, meten van benutting en bezetting, etc.), zij richten hun focus vooral op de ICT.

De uitdaging bij het creëren van een Smart Building is het combineren van deze twee invalshoeken en het samenbrengen van de technieken. De basis voor een Smart Building gaat namelijk uit van veilige, stabiele, betrouwbare, gebouwgebonden installaties en een stabiele en veilige ICT-infrastructuur die verschillende groepen gebruikers bewegingsvrijheid in een gebouw biedt en waar alle systemen soepel met elkaar samenwerken.

Een slim gebouw kent één algemene IP-netwerkinfrastructuur, waar zowel de gebouwgebonden systemen als de ICT-systemen voor gebruikers gebruik van maken.

Wat is een Smart Building?

In een Smart Building is de aanwezige technologie afgestemd op de medewerker of bezoeker en de activiteiten die in het gebouw plaatsvinden. Van de parkeerplaats tot de ontvangstruimte en van de werkplek tot aan een vergaderzaal denkt het gebouw met de persoon mee.
Het gebouw leert, stimuleert en verzamelt gegevens, deze worden gebruikt om processen te optimaliseren, fouten te verminderen en de gebruikservaring te verbeteren.
Een Smart Building begrijpt de behoeften van de gebruikers en zorgt dat medewerkers efficiënt kunnen samenwerken en zo productief mogelijk kunnen zijn.
Een Smart Building is een gebouw waar inspiratie, ideeën en innovatie worden gestimuleerd, systemen onderling communiceren, zelfsturend worden en menselijke interactie en ingrijpen steeds minder nodig is.

Een gemeenschappelijke infrastructuur, gebaseerd op het IP-protocol, maakt het mogelijk om de complexiteit van verzuilde systemen te verminderen

Smart Building, belangrijke elementen

Het probleem bij veel bestaande gebouwen is dat de huidige bouwtechniek en gebouwgebonden systemen vaak op een eigen platform werken. Dat maakt dat het voor die systemen lastig is om met elkaar te communiceren en gegevens uit te wisselen.
Wil je meerdere systemen voor bijvoorbeeld de verlichting, verwarming, toegangsbeheer, ventilatie en airconditioning (HVAC), beveiliging en audio-video apparatuur soepel met elkaar laten samenwerken, dan is het essentieel om over te stappen op één enkel IP-systeem als standaard voor het aansluiten van ICT- en gebouwgebonden systemen.

Zo’n gemeenschappelijke infrastructuur, gebaseerd op het IP-protocol, maakt het mogelijk om de complexiteit van verzuilde systemen te verminderen. Andere voordelen: minder kans op veiligheidsrisico’s en meer mogelijkheden om energie te besparen.

Daarom is het belangrijk om de strategie niet (alleen) te baseren op de techniek, maar te koppelen aan begrippen als duurzaamheid, samenwerking, uitdagen en inspireren, gebouwbenutting en -bezetting of veiligheid. Wie bijvoorbeeld aan de slag wil met een duurzaamheidsambitie, kan dat met Smart Building-technologie realiseren voor het klimaatsysteem, het verlichtingssysteem of met de inzet van energiezuinige apparaten. Door op deze manier de strategie te creëren ontstaat er voor alle betrokkenen een duidelijk beeld hoe je een Smart Building kunt realiseren.

Gedachtegang, geen product

Het is overigens goed je te realiseren dat een Smart Building een gedachtegang is en niet een product dat na aanschaf en implementatie te gebruiken is.

Het uitgangspunt van het Smart Building-concept is dat het elementen en systemen:

• integreertwaar dit mogelijk is, waar dit duurzaamheidsambities ondersteunt, waar dit gebruiksgemak bevordert en;
• scheidt waar dit nodig isvoor het garanderen van de beschikbaarheid van voorzieningen, de betrouwbaarheid of voor het voldoen aan onder meer regelgeving op gebied van informatiebeveiliging.

Kortom, een slim gebouw gaat uit van één algemene IP-netwerkinfrastructuur, waarvan zowel de gebouwgebonden systemen als de ICT-systemen voor gebruikers gebruikmaken.

Een slim gebouw gaat uit van één algemene IP-netwerkinfrastructuur

De aanwezigheid van één algemene IP-netwerkinfrastructuur heeft nog andere voordelen.
Zo kan de fysieke bekabeling versimpeld worden. Dat is handig omdat daarmee de impact van de bekabeling op het gebouw beperkt kan worden en omdat het in de exploitatieperiode verschillende en mogelijk wisselende veranderingen moet ondersteunen.

Eén netwerk biedt daarnaast mogelijkheden om meer en effectiever inzicht te krijgen in het daadwerkelijk functioneren van de systemen. Ook wordt het mogelijk om meer intelligentie te realiseren door systemen op een slimme manier met elkaar te laten samenwerken.

Een Smart Building kent tal van toepassingen op gebied van Duurzaamheid, Benutting & bezetting, Veiligheid, Samenwerken e.d.

En als meer apparaten en sensoren aangesloten zijn op één IP-netwerk is er meer toegang tot nieuwe gegevens/data. Met die gegevens ontstaat dieper inzicht in de dagelijkse gang van zaken van bijvoorbeeld de omgeving en het gebouw.
Overigens, bij de opslag van gegevens/data kan het gaan om ruwe data (een exacte kopie van bron- of systeemgegevens) maar ook om getransformeerde data die wordt gebruikt voor bijvoorbeeld rapportage, visualisatie, analyse en machine learning.

Wat kan FM met een slim gebouw?

Met als basis een eenduidig IP-platform wordt het in een Smart Building mogelijk functies te combineren en is integratie van devices (tablets, smartphones), fysieke beveiliging en gebouwgebonden (facilitaire), beheer- en technische installatiesystemen mogelijk.

Door over te stappen van de huidige situatie (die in de meeste gebouwen bestaat) naar een situatie waarin tal van gebouwgebonden systemen via een eenduidig IP-platform met elkaar communiceren, zijn meerdere voordelen te behalen.
Enkele voorbeelden:

• Inzicht in het gebruik van ruimtes;
• Inzicht in de schoonmaakactiviteiten en schoon te maken ruimtes;
• Inzicht in de cateringbehoefte, de luchtkwaliteit, afvalstromen en parkeersituaties;
• Aanvragen van een facilitaire dienst of product;
• Lagere operationele- en onderhoudskosten (door betere/overzichtelijke installaties);
• Ondersteunend aan het duurzaamheids- en energieneutraalbeleid;
• Een betrouwbaar platform voor de levering van huurdersdiensten;
• Toekomstige faciliteiten en een snellere adoptie van technologische innovaties;
• Lagere integratiekosten door combinatie één IP-infrastructuur;
• Een verbeterde werknemers- en bezoekerservaring;
• Meer mogelijkheden om te reageren op behoeften van de werknemer/bezoeker en de kritieke gebeurtenissen;
• Beter voorspelling van benodigd onderhoud op basis van nieuwe technologie(lees: minder uitval en ook lagere kosten).

Starten met een smart building

Een Smart Building realiseren is het meest eenvoudig in een nieuwbouwsituatie, maar ook bestaande bouw (of renovatie) kan profiteren van slimme en intelligente toepassingen. Denk aan een uitbreiding van WiFi-toegangspunten om locatiegebaseerde diensten in te voeren of het gebruik van sensoren om van een ruimte de temperatuur of het CO2-gehalte te meten.