“Een veranderende arbeidsmarkt vraagt om slim opleiden”

ROVC is een commerciële technische opleider en kan daarom snel inspelen op de veranderende behoeften van het bedrijfsleven. Als Business Developer is het Nico’s taak om vooruit te kijken en technologische ontwikkelingen te vertalen naar nieuwe opleidingen. “Vijftien jaar geleden waren wij de eerste opleider in warmtepompen. Nu bereiden we ons voor op energietransitie en bijvoorbeeld de Europese wetgeving rondom gebouwautomatisering die in 2026 ingaat.”

Sinds 2015 publiceert ROVC de Techbarometer, een trendrapport dat een beeld geeft van de technische arbeidsmarkt. Het rapport is gebaseerd op de input van meer dan 2.700 technici, 1.000 bedrijven en 1.000 potentiële zij-instromers. “We willen niet alleen opleider zijn, maar ook meedenken met onze klanten. Een veranderende arbeidsmarkt vraagt om slim opleiden. Daarom bekijken wij wat er speelt in de sector.”

Energietransitie

“Tijdens lezingen laat ik altijd een grafiek zien,” zegt Nico. “Het laat een steile, exponentiële curve zien. Ik vraag de toehoorders dan op welk punt van de lijn we nu staan met het tekort aan personeel. Meestal is het antwoord ergens in het midden, maar in werkelijkheid zitten we helemaal aan het begin. Het is écht tijd dat we wakker worden. Binnen een paar jaar kan het zomaar gebeuren dat je een maand moet wachten op een monteur om je warmtepomp te repareren. Dan zit je dus een maand in de kou.”

Vergrijzing is volgens Nico de belangrijkste oorzaak van het oplopende tekort, maar ook technologische innovatie en strengere wet- en regelgeving spelen een rol. De energietransitie is afhankelijk van vakmensen die laadpalen, warmtepompen en zonnepanelen installeren. Tegelijkertijd biedt de energietransitie omscholingskansen. Maar liefst 55 procent van de potentiële zij-instromers vindt duurzaamheid een belangrijk argument om een baan te zoeken in de techniek. “Mensen willen bijdragen aan de toekomst, en de energietransitie trekt steeds meer mensen naar de techniek.”

Klepje vervangen

Volgens Nico draait het niet alleen maar om een tekort aan mensen, maar ook om het vinden van de juiste technici op de juiste plek. “Er worden veel mensen opgeleid voor sectoren waar weinig vraag naar is en er wordt steeds hoger opgeleid. We gaan steeds meer voorspellend onderhoud zien. Er worden daarom data-analisten en installateurs aangenomen die op afstand systemen kunnen uitlezen en problemen constateren. Maar er is nog steeds iemand nodig die naar de installatie toegaat en daadwerkelijk het klepje kan vervangen. Die sleutelaar, de praktische vakmensen, mogen we niet uit het oog verliezen.”

Imago

Ondanks alle frisse marketingcampagnes die techniek in een nieuw jasje moeten steken, blijft het hardnekkige beeld bestaan dat technisch werk vies én zwaar is. “In nieuwsitems over mbo’s of technische scholen zie je nog steeds beelden van lassende leerlingen. Dat is echt achterhaald. Tegenwoordig lopen technici met een tablet door gebouwen om systemen te beheren.”

Nico vindt ook dat middelbare scholen meer kunnen doen om techniek onder de aandacht te brengen. “Veel vmbo’s bieden geen volwaardig technisch programma meer aan. Ze hebben geen grote werkplaatsen waar leerlingen echt met techniek aan de slag kunnen. De diepgang ontbreekt, en dat heeft impact op de doorstroom naar technische beroepen.”

Vooruitkijken

Hoewel technologische ontwikkelingen in andere sectoren een oplossing lijken voor personeelstekorten, zoals robotisering in de zorg, creëren ze in de techniek juist meer vraag naar specialisten. “Door het tekort aan personeel zal de druk op het ontwikkelen van technologische innovaties alleen maar toenemen. Dat is op zich goed nieuws, maar je hebt er wel meer techneuten voor nodig. Er zijn veel initatieven om dit probleem aan te pakken, maar die richten zich vooral op de korte termijn. Om dit probleem écht aan te pakken, moeten we verder vooruitkijken.”