Elektronica en revisie: een duurzaam alternatief

Hoe je door je eigen mensen op te leiden niet meer op zoek bent naar techneuten, maar naar enthousiastelingen

Ik spreek met Wolter de Jong de COO van JC-Electronics.

JC-Electronics is een wereldwijde speler op het gebied van refurbished elektronica. In 17 jaar tijd hebben ze zich van een tweemanszaak ontwikkeld in een bedrijf met meer dan 250 werknemers én hebben ze een eigen school opgericht.

Door: Hans Risseeuw

De grootste nachtmerrie voor productiebedrijven is stilstand. Hier heeft JC-Electronics een positie voor zichzelf gecreëerd. Zij houden namelijk een grote voorraad onderdelen aan en hebben zich gespecialiseerd in het refurbishen en repareren van gebruikte onderdelen. Refurbishment is hun core business.

 Refurbished betekent vrij vertaald ‘nieuw tweede-hands.’ Dit zijn gebruikte producten die nagekeken, en indien nodig gerepareerd zijn. Hierbij worden standaard kritische componenten vervangen en het product als nieuw gemaakt. De markt van JC-Electronics zijn fabrikanten die relatief ‘oude’ machines gebruiken – die prima draaien – maar waarvan het onderhoudscontract is verlopen en/of waarvan de leverancier geen, of beperkt, onderdelen voor kan leveren. Deze machines houdt JC-Electronics draaiende door een uitgebreide voorraad onderdelen op de plank te hebben liggen en reparatie van oude onderdelen aan te bieden.

Een duidelijk voordeel voor de fabrikant is kostenbesparing: reparatie en onderhoud maken de aanschaf van een nieuwe machine onnodig. Zeker wanneer de machine en het productieproces in algehele zin nog prima voldoen. Maar voor JC-Electronics is duurzaamheid een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsstrategie. Zij zetten volledig in op refurbishment, reparatie, circulariteit en duurzaamheid. Mode woorden die nu erg in trek zijn, maar waar JC-Electronics al bijna twintig jaar actief mee bezig is.

Tweedehands, reparatie en refurbished

Wolter ziet nog geen einde aan de groei. Zijn voornaamste uitdaging ligt niet in de techniek, maar in de cultuur. “Refurbishment en reparatie heeft een enorme impuls nodig,” zegt Wolter. We moeten af van de gewoonte om dingen weg te gooien. “Je merkt dat duurzaamheid en circulariteit is doorgedrongen tot het managementniveau. Maar op de werkvloer is het nog een enorme uitdaging om de mensen ervan te overtuigen kapotte onderdelen niet weg te gooien.” En ook op managementniveau kent Wolter genoeg voorbeelden van bedrijven die hele machines weggooien omdat er eenvoudig geen proces is bedacht die gericht is op duurzaamheid, circulariteit en reparatie. Dit is onnodige waardevernietiging.

“Technisch kunnen we al heel veel,” zegt Wolter, “maar de grootste uitdaging ligt bij de marketing, die is cultureel.” We moeten af van het idee dat je altijd moet kiezen voor nieuw. De techniek maakt heel veel mogelijk, maar het terrein waar JC-Electronics het meest te winnen heeft is cultureel. Refurbished en reparatie heeft een nieuw verhaal nodig.

Een nieuw onderwijs model

Vanaf 2016 is JC-Electronics begonnen met een eigen onderwijsmodel. De oprichters van JC-Electronics stoorden zich eraan dat het niveau van de student voornamelijk bepaald wordt door het vak waar de student het zwakst in is. Wanneer je toevallig niet zo goed bent in een taalvak, dan stort dit je hele onderwijsniveau naar beneden. JC-Electronics bedacht hier een oplossing voor: in samenwerking met een ROC een school oprichten op het eigen terrein. Een eigen school biedt JC-Electronics de mogelijkheid om het curriculum te richten op wat zij nodig hebben: elektronica. Bijkomend voordeel is dat zij nooit op zoek moeten naar techneuten. In alle openheid zegt Wolter: “we moeten als elektronicabranche niet in elkaars vijver van technici vissen, maar de vijver juist uitbreiden. Nu heeft JC-Electronics twintig leerlingen per jaar die opgeleid worden op de bedrijfsschool.”

“We moeten als elektronicabranche niet in elkaars vijver van technici vissen, maar de vijver juist uitbreiden.”

“JC-Electronics is niet opzoek naar techneuten,” zegt Wolter, “Wij zijn opzoek naar mensen die een passie voor techniek kunnen ontwikkelen.” Leeftijd is hier niet van belang, iedereen is welkom.

De inpandige opleidingsschool is een erkende onderwijsinstelling waar de leerlingen een erkend mbo-diploma halen. De toetsing en het lespakket worden vanuit het ROC georganiseerd, maar alle praktijk- en theorielessen vinden plaats op het bedrijventerrein.

“Je hebt lef nodig,” geeft Wolter toe. “De eerste stap is moeilijk.” Maar hij is volledig overtuigd van het rendement. De investering betaalt zich ruimschoots terug. “We zijn samen met een ROC aan de slag gegaan en we hebben het lesprogramma zoveel mogelijk ingericht op het gebied van elektronica in combinatie met verplichte vakken. Vervolgens blijft er nog vrije ruimte over. Deze hebben we samen met het ROC ingevuld met op elektronica gerichte theorie en praktijk. Met als resultaat: een geaccrediteerde mbo-opleiding.” Trots voegt Wolter hieraan toe: “Met deze aanpak is JC-Electronics het beste leerbedrijf van Nederland geworden.”

Het eerste jaar zitten de studenten volledig op school – ze zijn dan al bij JC-Electronics in dienst. De studenten zijn vijf dagen per week aanwezig op het bedrijfsterrein. Na het eerste jaar stromen ze door naar een afdeling op de TD (de technische dienst). En zo stromen de studenten vanaf het eerste jaar door naar meer en meer praktijk.

En nu, hoe houd je de studenten binnen?

“Wij hebben heel lage uitstroom,” antwoordt Wolter. “Er gaan bijna geen mensen bij ons weg.” Wij hebben natuurlijk niet een ‘gouden ei’ gevonden, geeft Wolter toe. Maar hij geeft aan dat hij wel een idee heeft waarom de mensen van JC-Electronics blijven en na de opleiding niet ergens anders gaan werken. Ze kunnen natuurlijk met het behaalde MBO-diploma overal aan de slag.

Ten eerste is het gewoon een prachtig vak. Ten tweede “draag je je steentje bij” voor een betere wereld waar duurzaamheid en circulariteit een cruciale rol spelen. En ten derde, biedt JC-Electronics goede arbeidsvoorwaarden. Maar waarschijnlijk zijn de belangrijkste argumenten om te blijven werken voor JC-Electronics het eerste en het tweede argument. Je kunt altijd wel ergens anders iets meer verdienen. JC-Electronics biedt een stukje autonomie en eigenaarschap aan. En dit is, volgens Wolter, cruciaal om je mensen aan je te binden. Er ligt een kapot product voor je op tafel en het is aan jou om dit te repareren. Sleutelen, analyseren en oplossen is wat techneuten het liefste doen.

Sleutelen, analyseren en oplossen is wat techneuten het liefste doen.

JC-Electronics is al sinds 2018 lid van de branchevereniging Industriële Automatisering van FHI, een netwerk waarin alle kennis van industriële automatisering samenkomt. Wil je weten welke bedrijven deze branchevereniging nog meer vertegenwoordigt of wil je andere interessante verhalen lezen? Bezoek dan de website of meld je aan voor de nieuwsbrief.