Hoe e-waste een nieuw product kan opleveren

Op 14 oktober 2019 ging de Nationale Recycle Week van start. De doelstelling is duidelijk: met behulp van recycling van elektr(on)isch afval (e-waste) kunnen hoogwaardige nieuwe producten worden gemaakt. Stichting RTA (Recycling Technologische Apparatuur) laat via haar partners Blanken Controls en Coolrec zien hoe dit streven in de praktijk wordt gebracht, terwijl de wettelijk opgelegde verplichtingen rondom inzameling en recycling steeds strenger worden.

Door: Dimitri Reijerman

Producenten en importeurs van elektr(on)ische apparaten voor het bedrijfsleven moeten voldoen aan de wettelijke verplichtingen die zijn vastgelegd in de Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur. Stichting RTA helpt haar deelnemers hiermee. Zo zorgt Stichting RTA ervoor dat, na een online aanmelding in de MijnRTA-module,  het elektr(on)isch afval wordt opgehaald en verwerkt.

Tijdens de Nationale Recycleweek bekeek Stichting RTA van dichtbij hoe het gehele proces van inzameling tot verwerking in de praktijk verloopt. Blanken Controls, een importeur/groothandel van meetapparatuur met serviceactiviteiten op het gebied van kalibratie, levert met regelmaat e-waste aan via het MijnRTA-systeem. Willem Dikker Hupkes, directeur van Blanken Controls en bestuurslid van Stichting RTA, zegt daarover: “Apparatuur die gekalibreerd moet worden komt dagelijks bij ons binnen. Alles wat wordt afgekeurd moet gerecycled worden. Netto brengen we meer kilo’s voor afvoer naar Stichting RTA dan dat we op de markt zetten.”

Recycling

Na het inzamelen van dergelijk elektr(on)isch afval wordt het op transport gezet naar Coolrec, onderdeel van Renewi. Met behulp van moderne, milieuvriendelijke verwerkingssystemen wordt in de Coolrec-vestiging in Dordrecht de apparatuur gedemonteerd en de restmaterialen gescheiden tot ‘monostromen’. Naast koelkasten, waar Coolrec er dagelijks honderden van verwerkt, worden door de recycler bijvoorbeeld ook kantoorapparatuur, bloeddrukmeters, laboratoriumapparatuur  en scanners, verwerkt. De stroom is haast eindeloos te noemen.

Een belangrijke monostroom die het plasticrecyclebedrijf van Coolrec uit zijn recyclingproces opwekt zijn de 100% gerecyclede polystyreen korrels, al dan niet op specificatie van de klant. Ron Cramer, verantwoordelijk voor marketing bij Coolrec, zegt dat dit materiaal en andere grondstoffen een breed aantal duurzame producten mogelijk maakt: “Denk aan 100% gerecyclede consumptie-munten voor festivals, circulaire horloges op basis van polystyreen, of rollen filament voor 3D-printers. We zijn nu bovendien in staat om het materiaal te kleuren in elke kleur die je wenst.” De te realiseren toekomstdroom is van koelkast naar koelkast. Maar er zijn meer toepassingsgebieden, meent Cramer: “We hebben bijvoorbeeld medailles voor de KNSB gemaakt. Deze medailles voor het NK-schaatsen waren gemaakt op basis van edelmetalen die in mobieltjes zijn te vinden. Daarvoor moet je uiteraard wel heel veel mobieltjes recyclen.”

Scherpe doelstellingen

Stichting RTA en haar partners streven er naar om elk jaar meer materialen uit elektr(on)isch afval zo hoogwaardig mogelijk te recyclen. Renate Toxopeus, manager van Stichting RTA, stelt daarom dat deelname aan de Nationale Recycleweek bijna een vanzelfsprekendheid is: “In deze week vragen alle partijen die betrokken zijn bij e-waste inzameling en recycling in Nederland extra aandacht voor het belang van inleveren van elektronisch afval. Op naar het inzamelingspercentage van 65%!”

Bij het inzamelingspercentage van 65% doelt Toxopeus op de vanuit de EU opgelegde eisen aan de sector. Maar om dat percentage in 2019 te behalen, zijn er meer stappen nodig dan het volume aan e-waste dat wordt ingezameld te vergroten en daar is Stichting RTA samen met andere partners in de keten druk mee bezig, zegt Stichting RTA-bestuurslid Dikker Hupkes: “Bij die doelstelling van 65 procent zijn we er als Stichting RTA nog niet. Dat heeft onder andere met lekstromen te maken. Een goed voorbeeld is medische apparatuur. Na een afschrijving van 15 of 20 jaar is de vraag: wordt dit apparaat naar het buitenland geëxporteerd of aan een NGO geschonken. Hoe monitor je dergelijke stromen? In feite is dat proces ook een vorm van hergebruik en deze kun je meetellen. Maar duidelijk is: Stichting RTA is een effectieve manier om een gedeelte van de uitdaging waar je als ondernemer voor staat op een goede en verantwoorde manier op te lossen.”