Is standaardisatie het toverwoord?

25 januari 2024 organiseert FHI de volgende editie van het Productie Proces Automatisering (PPA) event. Ik spreek met Johan Ike, consultant voor WIB, over de relatie tussen leveranciers, system integrators en eindgebruikers.

Door: Hans Risseeuw

WIB is de eindgebruikersvereniging – waar ongeveer 40 bedrijven bij aangesloten zijn – van instrumentatie- en procesbesturing. De vereniging is opgericht in de jaren zestig van de vorige eeuw door vijf grote Nederlandse bedrijven in de procesindustrie. Oorspronkelijk stond WIB voor ‘Werkgroep voor Instrument Beoordeling.’ Nu is dit vertaald in het Engels naar ‘Working-party on Instrument Behaviour.’ Het leidmotief van WIB is onafhankelijk samenwerken. De reden voor de ‘grote-vijf’ om bij elkaar te gaan zitten, was om onafhankelijk test resultaten te delen op het gebied van proces instrumentatie. Toentertijd deden bedrijven dit nog individueel tegen hoge kosten. Samenwerking was en is nog steeds het fundament van WIB.

“PPA is het event waar we elkaar tegenkomen; we moeten het samen doen.”

Johan vertelt met enige nostalgie hoe in de jaren dat hij werkte voor AkzoNobel, alle kennis en kunde bij de grote bedrijven intern aanwezig was. “In Oss zat bijvoorbeeld een groot pharmaceutisch researchcentrum waar onder andere de pil – het algemeen bekende anticonceptiemiddel – is ontwikkeld en in Arnhem zat een groot researchcentrum waar honderden wetenschappers werkten aan innovatie en ontwikkeling.”

Door verschillende factoren hebben de grote eindgebruikers zich toegespitst op hun core business en zijn de technici en research afdelingen afgestoten en/of verkocht. De trend is op dit moment dat technici extern worden ingehuurd.

Productie Proces Automatisering is nu grofweg onderverdeeld in drie gebieden dat als een huwelijk waar de swing uit is voor de kinderen toch maar bij elkaar blijft. De leveranciers, de system integrators en de eindgebruikers zijn door de trend van de afgelopen decennia door specialisatie en efficiëntie uit elkaar gedreven én tot elkaar veroordeeld. Samenwerken is geen luxe, maar noodzaak.

Na een lange internationale carrière ziet Johan hier de rol van WIB en FHI. Hij noemt WIB en FHI de “lijm” die de drie afzonderlijke gebieden – de leveranciers, system integrators en eindgebruikers – bij elkaar brengt. Het PPA event is exact een van de momenten waar de drie onderling zo verschillende bedrijven samenkomen en bij elkaar “achter de schermen kunnen kijken.” Hij noemt de system integrators de schakel die de leveranciers en de eindgebruikers met elkaar verbinden.

“Alles is zo uit elkaar gevallen,” zegt Johan, “dat je op een beurs als PPA weer even samenkomt.”

Het toverwoord dat hij herhaalt is standaardisatie. Dit kan natuurlijk weerstand oproepen bij de system integrators en leveranciers. Maar Johan is ervan overtuigd dat we – en hier benadrukt hij dat we het samen moeten doen – geen andere keus hebben.

“De proces industrie wil een control system waaraan je functionaliteiten toevoegt. Modulair opgebouwd. Een element dat je erin klikt en dat het dan ‘gewoon’ doet. Oftewel: Open Proces Automation.”

“Leveranciers zijn een beetje bang voor standaardisatie,” voegt Johan hier aan toe, “omdat ze hun klanten aan zich willen binden. Het ene systeem communiceert niet of nauwelijks met het systeem van een concurrent – al wordt dit tegenwoordig steeds beter.”

We concluderen dat het jammer is dat de ingenieurs geen onderdeel meer zijn van de core business. “Maar, ook dit heeft een innovatief voordeel. Het dwingt ons tot samenwerken. Je werkt niet meer voor één bedrijf, je werkt met en voor elkaar.”