Je lab veilig verduurzamen: begin vandaag zelf nog

Duurzaamheid, een sleutelwoord anno nu. De laboratoriumwereld wil nog wel eens wat achterlopen op dit gebied. We spraken met Marit de Kort, aangesloten bij Green Labs NL. Dat is een initiatief om laboratoria te verduurzamen. Hoe belangrijk is duurzaamheid? En hoe kun jij zelf vandaag nog je laboratorium veilig verduurzamen?

Kennis delen, sparren, tools bieden

De Kort promoveert momenteel aan het Nederlands Kankerinstituut. Uit activisme sloot ze zich aan bij Green Labs NL. Een Nederlands duurzaamheidsinitiatief gebaseerd op Brits voorbeeld. En het model LEAF: Laboratory Efficiency Assessment Framework. “Dat biedt een framework om je laboratoriumwerk zo duurzaam mogelijk uit te voeren. Dat is ontstaan uit de gedachte: het kan ook anders in de laboratoriumwereld, duurzamer.”

Green Labs NL is dus geen fysiek laboratorium maar een gemeenschap, een community. “Je zoekt dus andere wetenschappers op die ook hun werk willen verduurzamen. Je deelt kennis met elkaar, biedt elkaar tools, je kunt even sparren over vraagstukken waar je tegenaan loopt; zo bouwen we echt een community op. Je wordt een beweging van mensen die zeggen: we letten op ons energieverbruik en ons afval in het lab, we doen dat beter.”

Zelf duurzamer

“Zelf ben ik bij het Nederlands Kankerinstituut veel bezig met fundamentele biologie. Je neemt de cellen onder de loep. Gaat eens kijken: hoe werkt alles eigenlijk? Je bent iedere dag op het lab, om cellen te kweken. Je moet daarbij heel steriel werken. Dat brengt heel veel single-use plastic met zich mee. Bijvoorbeeld de handschoenen die je altijd draagt om jezelf te beschermen tegen chemicaliën. Daarnaast moet je erg veel data back-uppen, dat zorgt voor een hoop energieverbruik.”

“Natuurlijk is veiligheid heel belangrijk. Maar wij gebruiken vaak handschoenen terwijl dat helemaal niet nodig is, puur uit gewenning. En veel zaken gebruik je uit gemak, of omdat je niet weet wat ze verbruiken. Een vriezer in het lab staat al gauw op –80 graden. Dan verbruikt ‘ie evenveel als een heel huishouden. Als je hem op –70 graden zet, werkt dat bij veel stoffen ook nog prima.”

Zo zijn er veel manieren waarop je zelf al kunt verduurzamen, zonder dat je inlevert op veiligheid. “Als je je handelingen efficiënter indeelt heb je misschien een pipet of kweekschaal minder nodig. En zit niet voor alles je autoclaaf aan, spaar op en bespaar op die manier water.” Ook op het gebied van energie valt winst te behalen. De Kort: “We zijn gewend om veel apparaten maar aan te laten staan ‘s nachts. Zet uit wat uit kan. Maar let ook op het licht en de verwarming. Thuis laat je dat ook niet de hele nacht draaien. Het is belangrijk dat bedrijven denken: hoe kunnen wij verduurzamen? Bij het UMC hebben ze daar al iemand voor aangenomen. Een mooie stap.”

Volgens De Kort is één van de grootste uitdagingen afvalverwerking. “Veel afvalverwerkers willen labafval niet verwerken omdat ze bang zijn voor hun veiligheid. Het is chemisch, zit vol met bacteriën of andere rare organismen. Er is een wet dat dit soort afval niet in de samenleving terechtkomt. Die wet is natuurlijk heel belangrijk maar nu is er weinig bewegingsruimte. De regels zijn wel heel strak. Ook dat zijn dingen waar we met Green Labs NL naar kijken.” Eén ding is zeker: alle beetjes op weg naar een duurzame laboratoriumwereld helpen.