LabSafety 2025: van gevaarlijke stoffen tot stille risico’s

Hoe herken je een gevaarlijke stof? Wat is de invloed van geluid op je gezondheid? En hoeveel impact heeft werkdruk op de kans op een ongeluk? Tijdens LabSafety 2025 kwamen professionals samen voor een dag vol verrassende inzichten, herkenbare praktijkvoorbeelden en scherpe discussies over veiligheid in en rondom het lab.

 Dagvoorzitter Charlie Morales weet direct de aandacht te trekken: een explosieve demonstratie met vloeibare stikstof en pingpongballen laat zien hoe krachtig – én onvoorspelbaar – gevaarlijke stoffen kunnen zijn. De boodschap is helder: gevaarlijke stoffen zijn overal, van je gootsteenkastje tot nagellakremover. En toch wordt het risico nog vaak onderschat. Met gevoel voor dramatiek vertelt Morales over incidenten uit binnen- en buitenland en presenteert confronterende cijfers: jaarlijks overlijden er duizenden mensen door blootstelling op de werkvloer.

Arbeidshygiënist Arco Engelen roept op om niet direct naar persoonlijke beschermingsmiddelen te grijpen. Filters, handschoenen en maskers zijn volgens hem nuttig, maar geen excuus om niet naar de bron te kijken. Bovendien veroorzaken ze vaak een vals gevoel van veiligheid. Zijn pleidooi voor de arbeidshygiënische strategie maakt indruk: systematisch risico’s in kaart brengen, vervangen wat gevaarlijk is, en pas in laatste instantie naar persoonlijke beschermingsmiddelen grijpen.

Margreet Sturm geeft een anders perspectief op veiligheid: mentale belasting. “Een hoge werkdruk zorgt voor fouten. En fouten leiden tot ongevallen”. Zij bespreekt hoe werkstress, burn-out en ongewenst gedrag invloed hebben op de fysieke veiligheid in het lab – en hoe je daar als organisatie grip op krijgt. Aan de hand van wetenschappelijk onderbouwde modellen, zoals het UK HSE Framework, laat zij zien hoe mentaal welzijn structureel te verbeteren is. “Goede voorlichting, steun van collega’s en ruimte om fouten te bespreken maken het lab veiliger – én gezonder”, sluit Sturm af.

Joyce van der Peet (milieudeskundige, dP&O) en Jan Griffioen (Sr. Stafadviseur Kwaliteit) brengen met praktijkvoorbeelden uit het UMC Utrecht het nodige rumoer in de zaal teweeg. In een grote organisatie speelt milieumanagement een steeds belangrijkere rol, zeker als het gaat om afvalwater en chemisch afval. Ze delen openhartig wat er goed gaat, maar schuwen ook de knelpunten niet. Zo zorgen de tonnen voor chemisch afval al jaren voor klachten vanwege de lastige knelsluiting. Herkenbaar, blijkt uit de reacties in de zaal. Gelukkig zijn inmiddels schroefdeksels als alternatief geïntroduceerd.

Ergonomie in het lab krijgt vaak te weinig aandacht, stelt Erwin Speklé in zijn afsluitende presentatie. Terwijl juist repeterende handelingen als pipetteren een enorme fysieke belasting vormen. Wist je dat laboranten meer dan zeven keer zoveel risico lopen op het carpaal tunnelsyndroom (CTS) wanneer zij veelvuldig pipetteren? De combinatie van een statische houding, precisiewerk en ongunstige werkpositie maakt het risico groot. Gelukkig zijn er praktische oplossingen: liever vaker een korte pauze dan één lange, een goed ingerichte werkplek en voldoende afwisseling in werkzaamheden. Met een paar aanpassingen kun je als labprofessional veel klachten voorkomen.

LabSafety 2025 laat zien dat laboratoriumveiligheid verder gaat dan handschoenen en zuurkasten. Het gaat om kennis, cultuur, én durven kijken naar je werkomgeving. Of je nu werkt met gevaarlijke stoffen, stille risico’s zoals geluid of onder hoge druk – veiligheid begint bij bewustzijn.