Open Process Automation: ligt hier de toekomst?

Op 25 januari 2024 organiseert FHI de volgende editie van het Productie Proces Automatisering (PPA) event. Naar aanleiding van het interview met Johan Ike, spreek ik met Jacco Opmeer en gaan we dieper in op het onderwerp standaardisatie.

Door: Hans Risseeuw

Eind september sprak ik met Johan Ike van de WIB en publiceerden we het artikel Productie Proces Automatisering: is standaardisatie het toverwoord? In dit artikel roept Johan Ike op tot standaardisatie: “De proces industrie wil een control system waaraan je functionaliteiten toevoegt. Modulair opgebouwd. Een element dat je erin klikt en dat het dan ‘gewoon’ doet. Oftewel: Open Proces Automation.”

Mijn interesse is gewekt en Jacco is bereid om het onderwerp Open Proces Automation aan mij uit te leggen. Jacco is co-voorzitter van Open Process Automation Forum (OPAF). Met zijn ervaring en expertise is hij overtuigd dat Open Process Automation een cruciaal onderdeel van de toekomst is.

Jacco is al meer dan 30 jaar werkzaam in de branche chemie, petrochemie, engineering, het ontwerpproces en implementatie van ontwerpen. Hij heeft samen met de operators plants bestuurd en daarnaast is hij ook werkzaam geweest in onderhoud. Met als gemene deler de besturing van fabrieken. Sinds 2017 is hij, als vertegenwoordiger van Shell, verbonden aan OPAF. Hier heeft hij leiding gegeven aan de business working group die zich richt op het opzetten van een ecosysteem in samenwerking met leveranciers, system integrators en serviceverleners. En nu is hij sinds een paar jaar co-voorzitter van OPAF.

OPAF

OPAF is in het leven geroepen om standaarden te selecteren die samen een “zogezegde standaard der standaarden vormt.” Met als doel dat fabrikanten deze standaard gebruiken om producten te ontwikkelen en dat de eindgebruikers dus profiteren van op standaarden gebaseerde systemen die een gedeelde standaard als gemene deler hebben. Jacco’s grootste aandachtspunt ligt bij de acceptatie: “het stimuleren van de acceptatie van deze standaard en de producten en ontwikkelingen die hier uit voortkomen.” OPAF wil fabrikanten ervan overtuigen hun producten te ontwikkelen aan de hand van deze standaard en dat ze hun producten vervolgens laten certificeren. Volgens Jacco hebben we nu het punt bereikt waar we de leveranciers/fabrikanten ervan moeten overtuigen hun producten te laten certificeren volgens deze standaard.

Het gaat om procesbesturingssystemen, de automatiseringssystemen, die zo ontwikkeld en samengesteld worden dat ze aan de vraag van de eindgebruiker voldoen. Met als overkoepelend doel dat wanneer je systemen aan elkaar koppelt, het vervolgens werkt. Hij vergelijkt het met USB. “Het maakt voor de USB connector niet uit wat je er op aansluit: een muis, telefoon, toetsenbord, et cetera. Zonder dat je hier verder over na hoeft te denken, werkt het.” Wat een standaard doet, is dat de functie die je gekocht hebt, werkt. “Dit is exact wat OPAF wil brengen voor de proces automatiseringsbranche.”

De standaard is de technologische ontwikkeling

“De grootste technologische ontwikkeling zit juist in de standaard; in de USB connector, zodat deze begrijpt wat er van hem gevraagd wordt. De technologie in een muis of een toetsenbord is relatief eenvoudig wanneer je dit vergelijkt met de technologie die achter een standaard zit.”

Wifi is een ander voorbeeld van een heel krachtige standaard. Je sluit een apparaat aan en het werkt. Jacco benadrukt dat de technologische ontwikkeling in de standaard zit. Jacco maakt vervolgens de stap naar de leverancier. “Wat hieruit volgt is dat het verdienmodel van fabrikanten/leveranciers niet wordt aangevallen door een standaard. De USB connector of de wifi standaard helpen zogezegd de fabrikant hun producten te vermarkten.” Het verdienmodel is niet de standaard. Het verdienmodel zit niet in OPAF. OPAF is niet een concurrent. Ten eerste is het open en vrij beschikbaar. En ten tweede kun je het vergelijken met de USB connector of wifi. Het doel van OPAF is om dit mogelijk te maken voor de proces automatiseringsbranche.

Jacco begrijpt dat mensen hier bang voor zijn. Maar dit zit meer in het veranderingsproces bij de leverancier. Wanneer je nu als leverancier een systeem levert, dan lever je alles. Jij als leverancier bepaalt hoe alles met elkaar communiceert. Je hebt je eigen taal ontwikkelt – niet de OPAF variant – en je gehele systeem is hier afhankelijk van. Dit is jouw systeem, en dit wordt ook wel ‘Proprietary systems’ genoemd. Wanneer je business draait op een gesloten systeem, dan wordt een open variant, die OPAF aanbiedt, gezien als een directe aanval. Maar Jacco onderstreept, dat wanneer je als leverancier overschakelt van een gesloten systeem naar een OPAF variant, je hiermee je potentiële markt aanzienlijk vergroot. Een bijkomend voordeel is dat je nu al je energie kunt richten op je specialisme.

Wat hebben Lego en een straaljager met elkaar gemeen?

Eindgebruikers selecteren graag op specialisme, kwaliteit en interconnectiviteit. Vanuit de positie van de eindgebruiker is de gedachte dat een standaard juist voordeel oplevert voor de leverancier, omdat je de ruimte hebt om je volledig te richten op je specialisme en kwaliteit. De vraag naar nieuwe technologie wordt steeds groter, kostendruk en concurrentie worden ook steeds groter, waardoor we niet oneindig individueel de bestaande systemen kunnen door ontwikkelen. Met een standaard neem je deze problematiek weg. Omdat je elkaars kwaliteiten en specialismen aan elkaar kunt koppelen. Met als resultaat: de eindgebruiker “krijgt het beste van alle werelden,” de leverancier focust zich op zijn eigen specialisme en de system integrator heeft zijn eigen specialisme binnen de standaard “om alles aan elkaar te knopen.”

Jacco vergelijkt het met Lego. “Het oude systeem is als een grote doos Lego, waar de stukjes niet goed of helemaal niet op elkaar passen. De OPAF standaard is als een doos Lego waar alles wel past.” De deurtjes klik je er zo in, de raampjes passen en de mannetjes passen door de deurtjes.

Hij geeft een bijzonder voorbeeld uit de Defensie industrie om aan te geven wat het resultaat is wanneer technologieën verbonden zijn door een standaard. Het resultaat is een verbazende slag in effectiviteit en efficiëntie. Dankzij standaardisatie veranderde de oude straaljager, die als een Harley-Davidson door de lucht cruisede, in het moderne gevechtsvliegtuig dat met een haakse bocht door de lucht raast. De computer die er in zat werd vervangen door een op standaarden gebaseerde moderne variant: en plots heb je een totaal ander vliegtuig. Dit verbazende resultaat is het gevolg van op standaarden gebaseerde systemen die nu veel efficiënter en effectiever communiceren en samenwerken.

De eindgebruikers kunnen het niet alleen: het staat of valt met samenwerking

Jacco roept de leveranciers op om producten te maken volgens de standaard. En daarnaast, geeft hij aan, hebben we de mensen nodig die de kennis en kunde hebben om “het allemaal bij elkaar te steken.”

Als afsluiting verwijst Jacco alle leveranciers en fabrikanten graag naar de website van OPAF. “De standaarden zijn openbaar en in principe kunnen alle leveranciers hiermee aan de slag, om vervolgens hun producten te laten certificeren.” Maar de slagingskans van dit enorme project staat of valt met samenwerking. De eindgebruikers kunnen dit niet alleen.

Schrijf je hier in voor een gratis bezoek aan het PPA event. Laat je verrassen door de deelnemende bedrijven en zoek de verdieping op in het uitgebreide seminarprogramma.