In de vorige 3 rubrieken over normen is aangegeven hoe normen technisch en administratief tot stand komen. Als een norm beschikbaar komt kan deze, zowel in digitale als druk vorm, besteld worden bij landelijke normalisatie instituten zoals in Nederland bij de NEN. (www.nen.nl).
Maar wat is nu de waarde van zo’n document? Hoe lees ik het? Is het volgen verplicht?
Om bij het laatste punt te beginnen het volgen van een norm is niet verplicht tenzij:
-er een bindende afspraak over is gemaakt in een overeenkomst of contract
-het volgen van een bepaalde norm vereist is bij een wet
Met andere woorden het volgen van een norm is in veel gevallen een vrijwillige afspraak tussen partijen over bijvoorbeeld onder welke omstandigheden een component/product geproduceerd moet gaan worden, te denken valt aan inrichting Cleanroom , opzetten van ESD veilige ruimten en dergelijke.
Als het vrijwillig is waarom dan al die moeite gedaan om tot internationale normen te komen?
Een norm is een document dat er voor zorgt dat iets op een eenduidige, consistente manier gebeurt.
Ze bevatten instructies, richtlijnen, definities en vereiste waarden welke gebruikt kunnen worden bij ontwerpen, produceren , installeren, testen en certificeren, onderhouden en repareren van elektrische/elektronische apparaten en systemen. Gebaseerd op samengevoegde internationale kennis en consensus. Door gebruik te maken van normen kan een boel extra werk (het wiel opnieuw uitvinden) en verwarring worden voorkomen. Moet er bijvoorbeeld een ESD veilige vloer aangelegd worden. Dan kan volstaan worden om in de werkopdracht te vermelden dat hij moet voldoen aan hetgeen beschreven staat in de IEC 61340-5-1. Idem bij de aankoop van bijvoorbeeld ESD veilige tafels etc. Hierdoor ontstaat eenduidige afspraken welke kwaliteit, betrouwbaarheid en vertrouwen in producten, leveringen en diensten geven.
Daar veel normen in ons vakgebied niet vertaald zijn maar verschijnen in het Frans of Engels geeft de IEC ons nog enige richtlijnen hoe bepaalde woorden consistent te gebruiken/interpreteren om alsnog misverstanden te voorkomen.
-Must Law of nature There is no other way
-shall it is required that Compulsory
-should it is recommended that Urgent advice
-may permitted/allowed Signifies permission
-can be able to/there is a possibility of Open possibility
De meeste problemen doen zich voor bij het gebruik van shall en should.
Als voorbeeld een zin in een technical report ten opzichte van dezelfde zin in een norm:
-Clamp electrodes should be attached as follows… (informatief/vrijblijvend) Clamp electrodes kunnen als volgt worden aangesloten
-Clamp electrodes shall be attached as follows… (normatief/dwingend) Clamp electrodes moeten als volgt worden aangesloten.
In volgende rubriek normen zal onder meer ingegaan worden op “Tailoring” van de vereisten.
Nog vragen of opmerkingen over normen.. wij horen ze graag.
Bas Grootemaat
Kingsize Consultancy
English (UK)