Samen sterker: waarom labsharing steeds populairder wordt

De vraag naar laagdrempelige, flexibele én betaalbare laboratoriumruimte neemt toe. Veel startups zijn op zoek naar een locatie om hun innovatieve ideeën te ontwikkelen, maar een eigen lab opzetten is een grote investering. Het sharedlab concept biedt uitkomst: op een toegankelijke en flexibele manier kunnen bedrijven ruimte huren binnen een gedeelde laboratoriumfaciliteit.

Door: Eline te Velde

In het nieuwe Matrix One-gebouw op het Amsterdam Science Park vind je Open Kitchen Labs. Hier kun je op basis van een abonnementsmodel, vergelijkbaar met een sportschool, een vaste of flexibele werkplek huren in het chemie- of Life Science lab.

“Het begon drie jaar geleden als een project van de universiteit, met het idee dat wetenschappelijke laboratoria toegankelijk moeten zijn voor startups. De eerste twee jaar hebben we als pilot gedraaid, omdat we niet zeker wisten of mensen ervoor open stonden om een lab te delen”, vertelt Ana Luzaic, operational director bij Open Kitchen Labs. Het concept blijkt een succes te zijn. “Voor een startup is de stap van onderzoek doen op de universiteit naar het huren van je eigen laboratorium vaak onhaalbaar. Open Kitchen Labs biedt hier een oplossing om de kloof te dichten. Het is een optie om je onderzoek uit te besteden, maar dit kan erg duur zijn. Bovendien hebben deze jonge ondernemers vaak zelf de kennis in huis om hun eigen onderzoek te doen.”

“Wij zijn met Caffe Inc sinds juli 2021 lid van Open Kitchen Labs. Een gedeelde laboratoriumfaciliteit is een geweldige manier om zelf R&D en kwaliteitswaarborging te doen in plaats van het uitbesteden. Op deze manier blijft de kennis binnen Caffe Inc.” – Evaluna Márquez, Caffe Inc – an Eco-friendly coffee based resource

Plug and Play

“Laboranten kunnen bij ons direct aan de slag, het is echt plug and play. Open Kitchen Labs heeft een contract met afvalbedrijven die zorgen voor de afvoer van stoffen. De meeste standaard apparatuur is aanwezig, en de meest voorkomende chemicaliën liggen klaar voor gebruik. Wanneer een bedrijf gespecialiseerde apparatuur nodig heeft kunnen wij ze daarbij helpen, maar de kosten dragen ze zelf,” vertelt Luzaic.

Verder is er altijd een labmanager aanwezig. Deze is verantwoordelijk voor bestellingen, onderhoud en uiteraard veiligheid. Niet onbelangrijk, zo legt Luzaic uit: “Het handhaven van veiligheid is cruciaal in een gedeeld laboratorium, omdat iedereen met iets anders bezig is.” De labmanager is ook beschikbaar voor het beantwoorden van vragen en uitleg over apparatuur. Je kunt bijvoorbeeld tijd inplannen bij de labmanager om een proefopstelling te bespreken, waarbij hij of zij desgewenst met je meedenkt en adviseert.

Waarom shared werkt

Maar gaat het dan ook weleens mis wanneer zoveel bedrijven hetzelfde laboratorium delen? “Gelukkig niet,” antwoordt Luzaic. “Het draait allemaal om communicatie en organisatie.” Bedrijven zonder vaste werkplek boeken een week van tevoren een tafel en geven aan wat ze nodig hebben. Zo kan de organisatie anticiperen op drukte en mogelijke knelpunten met apparatuur en ruimte.” Van de startups wordt een zekere mate van verantwoordelijkheid en vertrouwen gevraagd. Iedereen krijgt een vaste opslagruimte en draagt de verantwoordelijkheid om overal netjes mee om te gaan.

“Wij hebben voor een gedeeld laboratorium gekozen omdat het ons dichtbij andere bedrijven in ons vakgebied brengt en we elkaar kunnen helpen met ons onderzoek. De samenwerkingen die we via het gedeelde lab zijn aangegaan, hebben de onderwerpen waaraan we werken verbreed.” – Michael Doppert, Spark904

Luzaic ziet dat de startups elkaar inspireren: “Ze helpen elkaar met investeerders en funding en leggen waardevolle connecties.” Daarnaast is het delen van laboratoria een duurzame optie. De laboranten delen niet alleen energiekosten en apparatuur, maar ook het gezamenlijk gebruik van chemicaliën scheelt een heleboel afval. “Een groot deel van het afval uit laboratoria komt door chemische stoffen waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken. Als je deze deelt, dan is de kans kleiner dat ze overblijven en voorkom je verspilling,” aldus Luzaic.

Volgens Luzaic is labsharing ook een oplossing voor het chronisch ruimtegebrek in Amsterdam: “Voor startups die oorspronkelijk uit de stad komen is het belangrijk om hier te kunnen blijven. Vooral de link met de universiteit is waardevol. Ik denk dat de stad de startups ook graag hier houdt, maar met het gebrek aan ruimte is dat nog niet zo makkelijk. Delen is dan de oplossing om op het Amsterdam Science Park te kunnen blijven en onderdeel te zijn van de community.”

In onze kennisbank lees je meer interessante verhalen uit de laboratoriumbranche. Wil je altijd op de hoogte zijn van activiteiten en nieuws uit de branche? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief.