De kwantumrevolutie: techparadijs of apocalyps?

Kwantumtechnologie staat op het punt een revolutie te ontketenen, vergelijkbaar met de uitvinding van het internet of de boekdrukkunst. De rekenkracht van qubits biedt ongekende mogelijkheden, maar brengt ook veiligheidsrisico’s met zich mee. Hoe buigen bedrijven een dreigende apocalyps om tot een techparadijs? Volgens kwantumexperts Dimitri van Esch en Richard van Harderwijk is de oplossing simpel: nu voorbereiden.

“Veel bedrijven beseffen niet dat onze wereld er over tien jaar compleet anders uitziet,” steekt Dimitri van wal. De IT-specialist is oprichter en CEO van Quantum Gateway Foundation, een startup die zich specialiseert in de beveiliging van elektronica tegen kwantumhackers. Samen met programmamanager Richard van Harderwijk van stichting Quantum Delta, onderdeel van het Nationaal Groeifonds, verzorgt hij op 15 april een lezing tijdens het D&E event in Den Bosch.

Tijd voor actie
De onheilspellende titel ‘Quantum Apocalyps’  doet het ergste vermoeden, maar rasoptimisten Dimitri en Richard zien de kwantumtoekomst zonnig in. “Ik hoop dat de lezing mensen bewust maakt van de kansen én gevaren van kwantum. Dat ze naar buiten lopen met het besef dat het tijd is voor actie. En dat ze weten welke stappen ze moeten nemen,” legt Dimitri uit.

Richard vult aan: “Kwantum is veel meer dan een supersnelle computer. Het gaat om een fundamenteel andere techniek, de qubit. Onze huidige computers zijn gebaseerd op het binaire stelsel, dus een 1 of een 0. De qubit is het allebei.” Richard geeft een voorbeeld. “Stel, je reist per auto van Marokko naar Spanje en er is geen pont beschikbaar. Een klassieke computer neemt de lange route langs de Middellandse Zee en passeert landen als Tunesië, Griekenland en Italië. Je gaat dus van land naar land, net als een bit. Een kwantumcomputer daarentegen transformeert je auto in een hovercraft en brengt je in één rechte lijn van Tanger naar Malaga.”

Wereldwijd koploper
Nederland is wereldwijd koploper als het gaat om kwantumtechnologie en dat is geen toeval, vervolgt Richard trots. “Het ministerie van Economische Zaken stelt maar liefst 615 miljoen euro beschikbaar om het kwantumecosysteem in Nederland te versterken. Dat doen we onder andere door te investeren in het bedrijfsleven. Met succes, want Nederland telt inmiddels ruim 35 kwantumstartups. Het streven is om dit aantal binnen tien jaar uit te breiden naar honderd”.

Enorme rekenkracht
Richard, zelf opgeleid als elektrotechnicus, verwacht dat de elektronicabranche een van de eerste sectoren zal zijn die op grote schaal kwantum omarmt. “Kwantumsensoren zijn op dit moment het meest volwassen en dit biedt grote kansen voor productontwikkelaars,” legt hij uit. “Denk aan toepassingen in de medische elektronica, de energietransitie en machine-learning. De mogelijkheden zijn bijna eindeloos.”

De opkomst van kwantumtechnologie zal niet alle bedrijven in gelijke mate treffen,  nuanceert Dimitri: “We hoeven kwantum niet voor alles te gebruiken. We krijgen geen kwantummail of kwantum-iPhone. Het is alleen van belang voor specifieke toepassingen die profiteren van de enorme rekenkracht van deze technologie.”

Kwantumveilige protocollen
Een nieuwe techniek vereist nieuwe protocollen om de veiligheid van producten en netwerken te waarborgen. Want ook cybercriminelen zien de mogelijkheden van kwantum in. De gevaren zijn reëel en de Nederlands overheid weet dit. Daarom is het Rijk een overheidsbreed programma gestart onder de naam Quantumveilige Cryptpgraphy-NL. Daarnaast ontwikkelden de AIVD, TNO en CWI een PQC-migratiehandboek met waardevolle informatie. Dimitri: “De eerste stappen zijn er. Er is nog geen wetgeving of regulering, maar er ligt wel een belangrijk fundament.”

De IT-specialist vindt het jammer dat veel bedrijven een afwachtende houding aannemen. “Mijn advies is: wacht niet op de overheid maar bereid je nu al voor. Maak je bedrijf ‘kwantumproof’, ook met het oog op internationale regelgeving. Houd bij de ontwikkeling van nieuwe producten of software rekening met kwantumtechnologie. En maak alle componenten een maatje groter, van de processor tot de geheugencapaciteit, zodat je bestaande software makkelijk kunt updaten als kwantum haar intrede doet. Zeker bij embedded software met een lange levensduur is dit van groot belang.”

De klok tikt
Ook veiligheid speelt een essentiële rol bij het kwantumproof maken van elektronica. Dimitri: “De klok tikt, zeker met het oog op het huidige gespannen geopolitieke klimaat.  Samenwerking tussen het bedrijfsleven, de overheid en kennisinstituten is cruciaal in de strijd tegen kwantumcriminelen. De basis van een kwantumveilige infrastructuur is PQC (post quantum cryptography). Dit zijn encryptie-algoritmen die bestand zijn tegen kwantumaanvallen. Het doel is om PQC toe te passen in alle bestaande en toekomstige computers en embedded systemen, vóórdat kwantum wereldwijd wordt uitgerold. Door de juiste preventieve maatregelen voorkomen we een technologische apocalyps en banen we de weg naar een kwantumparadijs.”

Meer weten?
Wil je weten hoe jouw bedrijf zich kan voorbereiden op de kwantumrevolutie? Bezoek het D&E event én de lezing op 15 april in Den Bosch. Aanmelden is gratis via deze link.