Systeemarchitecten zijn van A tot Z betrokken bij gebouwautomatiseringsvraagstukken

Brancheorganisatie Gebouw Automatisering en TVVL organiseren samen de cursus Systeemarchitect Gebouwautomatisering en -beheer op hbo+ niveau. Dit jaar start begin oktober een nieuwe cursusronde. Maar welke kennis doet een cursist precies op? En hoe vertaalt dit zich naar de praktijk? Wij spraken met Martin Douwes (JCI Johnson Controls) en Wim Slabbekoorn (Sauter) die beide de cursus succesvol hebben afgerond.

Door: Dimitri Reijerman

Martin Douwes behaalde in 2019 zijn diploma tot systeemarchitect na al enige tijd binnen het vakgebied van gebouwautomatisering actief te zijn: “Ik zit sinds mijn zestiende al in de installatietechniek”, vertelt Douwes. “Jaren later is dat regeltechniek geworden. Wat ik toen vaak om me heen zag waren projecten die kampten met enorme faalkosten of zonder goede afspraken. Mede door iemand die me wees op deze opleiding bij TVVL ben ik het gesprek aangegaan om te horen wat de cursus precies te bieden had. En de inhoud sloot precies aan wat ik om mij heen zag gebeuren. Dus met deze cursus wilde ik weten hoe je dit soort problematiek kan aanpakken.”

Wim Slabbekoorn, werkzaam bij Sauter, besloot in 2016 de cursus bij TVVL te gaan volgen en haalde in 2017 het papiertje: “Het gehele proces is destijds op een natuurlijke fase verlopen. Ik had het met een collega bij Sauter over de nieuwe opleiding tot systeemarchitect. Daarna had ik het er met mijn manager over en besloten we om de opleiding te gaan doen.”

Volgens Slabbekoorn heeft de cursus een wijde opzet met toch een gerichte focus: “Je krijgt hele brede kennis aangeboden en je hebt enige voorkennis nodig over bijvoorbeeld gebouwspecifieke installaties. Maar als systeemarchitect leer je vooral om verschillende soorten installaties nauw met elkaar te laten samenwerken. Denk aan klimaatinstallaties, lichtinstallaties, beveiligingssystemen en liftinstallaties. En daarbij ook de integratie met energiemanagementsystemen en facilitaire systemen.”

Hij vervolgt: “Er wordt tijdens de cursus veel getraind op organisatie en communicatie binnen een organisatie. Een van de moeilijke dingen is dat we vaak met hele goede techneuten te maken hebben, die soms lastig buiten hun kaders denken. Dus je leert goed met hen te communiceren en de juiste vragen te stellen.”

Communicatie

Ook Douwes bevestigt dat communicatie een sleutelrol speelt bij het vak tot systeemarchitect: “Het belangrijkste is dat je een helikopterview ontwikkelt. Je leert om uit het directe probleem te stappen en naar het grote geheel te kijken. In negen van de tien keer zie je dan dat de kern van het probleem eenvoudig op te lossen is.”

Hij geeft een praktijkvoorbeeld: “Ik zag op mijn werk naast me gebeuren dat bijvoorbeeld problemen met certificaten over een netwerk al een jaar speelde. Dat komt omdat partijen niet met elkaar communiceren en er niemand in de lead is om iets af te ronden. Ik heb toen al bij de opdrachtgever aangegeven: zet daar iemand op die daar voor geschikt is en het is in een paar dagen opgelost. Als systeemarchitect kun je dat soort zaken ook bij een deskundige neerleggen.”

Collega-architect Slabbekoorn zegt dat er nog meer aspecten belangrijk zijn om als een goede systeemarchitect de regie in handen te nemen: “Een systeemarchitect is een professional die invulling geeft aan tal van vraagstukken binnen de gebouwautomatisering. En dat in elke fase: van de ontwerpfase tot de realisatiefase. Maar soms ook tot in de exploitatiefase van meerdere gebouwcomplexen. Je maakt een integraal en functioneel ontwerp voor de benodigde gebouwautomatisering, waarbij duurzaamheid en Total Cost of Ownership belangrijke uitgangspunten zijn. Het blijft dus niet alleen bij het opstellen en uitvoeren van een ontwerp, een systeemarchitect zal het gehele traject begeleiden en krijgt daar vaak ook de eindverantwoordelijkheid voor. Als er problemen ontstaan binnen een project komt dat dus bij een systeemarchitect neer. Vaak moet hij op zijn beurt de problemen bij de juiste personen neerleggen of proberen partijen weer bij elkaar te brengen.”

Noodzaak

Beide heren zijn het er over eens dat een goede systeemarchitect inmiddels noodzaak is binnen de branche. Douwes zegt daarover: “Het is een essentiële functie binnen de gebouwautomatisering. De branche schiet hier vaak enorm tekort. Dat is deels gerelateerd aan het feit dat we heel weinig getalenteerde mensen kunnen krijgen. En ik zie dat probleem op de korte termijn ook niet zo snel opgelost worden.”

“Ik ben bij TVVL aan het kijken naar het aanbod van opleidingen. Ik ben benieuwd of er een vervolgcursus mogelijk is. Tegen twijfelende collega’s zou ik willen zeggen: volg deze opleiding absoluut. Zelfs al heb je het idee dat je met het diploma niet direct iets zou doen, het is zo’n verbreding van de kennis en je deelt zoveel kennis. Iedereen kon vrijuit spreken tijdens de cursus.”

Slabbekoorn is dan ook blij dat hij de cursus heeft afgerond: “De opleiding sluit heel goed aan op de praktijk omdat de docenten dagelijks binnen het vakgebied actief zijn en de aangeboden leerstof direct aan de praktijk is gekoppeld. En er is tijdens de cursus veel ruimte voor inbreng van de cursisten. Juist door die interactie zie je dat er heel veel kennisuitwisseling is.”