Nood breekt wet: opschalen in tijden van crisis

Voordat een nieuw instrument voor een lab wordt aangeschaft, gaat daar een grondige analyse aan vooraf. Efficiëntie en kostenbesparing spelen in het selectieproces de hoofdrollen in een voorstelling die maanden of zelfs jaren kan duren. Maar dan breekt er een wereldwijde pandemie uit. En moet u binnen veertien dagen het toneel op met een opschaalbare coronatestcapaciteit van 2000 samples. Hoe ziet de oriënterende fase er dan uit? Hoe hakt u dan knopen door?

De vraag

Wil Biogazelle capaciteit ter beschikking stellen, coronatests ontwikkelen, snel kunnen opschalen en onderdeel uitmaken van een nationaal platform? Het antwoord op de vraag van de Belgische minister die hij in maart stelde, is ‘ja’. “Een keuze die snel werd gemaakt”, vertelt Jo Vandesompele, mede-oprichter en hoofd van de onderzoeksafdeling bij Biogazelle. “Deel uitmaken van zo’n belangrijk platform en bijdragen aan de nationale gezondheid, waren voor het ons genoeg redenen om op de vraag in te gaan. Het voelt bovendien als een eer om voor zoiets gevraagd te worden.” Zeker een eer, maar ook een uitdaging. Hoe ging Biogazelle met het selectieproces om?

“Wanneer je aan het verdrinken bent, zeg je ook niet dat je eerst moet leren zwemmen.”

Omgekeerde wereld

In tijden van crisis worden “alle regels gebroken”, blikt Vandesompele terug. “Niet omdat wij dat wensen natuurlijk. Zo’n lang en uitvoerig selectieproces bestaat om transparantie en kwaliteit te garanderen. Maar nood breekt wet. Wanneer je aan het verdrinken bent, zeg je ook niet dat je eerst moet leren zwemmen.”

Belangrijkste vraag aan de leverancier: snelheid

Snel schakelen dus. Voor een geschikte RNA opzuiveringskit was er bijvoorbeeld geen tijd om uitvoerig op zoek te gaan naar een systeem met de beste kosten-batenverhouding. “De eerste vraag die wij stelden, had daar sowieso niets mee te maken. Wij wilden weten of de leverancier binnen de gewenste snelheid kon leveren. Was het antwoord een ‘nee’, dan was het klaar en op naar de volgende.” Het bellen ging aan één stuk door: soms tot 14 uur per dag, zes dagen in de week. “We hielden het lijntje met onze leveranciers kort. Wij stelden vragen, zij schakelden intern snel om een antwoord te krijgen.” De organisatie die aan de snelle levertijd voldeed, een bepaalde voorraad kon garanderen en goed uit te testfase kwam, mocht de RNA opzuiveringskits leveren.

Terugvallen op de bekende partner

Waar Biogazalle eerst achttien operators nodig had om 3000 samples in acht uur te verwerken, waren er met de aanschaf van een Tecanrobot nog maar drie nodig. Het systeem heeft het manuele proces voor vloeistofbehandeling geautomatiseerd. Waarom er voor Tecan werd gekozen? “We hadden goede ervaringen met een robot van de Tecan EVO series. Daarom besloten we het systeem dicht bij huis te zoeken. Het vertrouwen was er immers al.”

Leermoment

Wat kunnen we leren van het opzetten van een testcapaciteit in coronatijd? “Het proces kan een stuk sneller dan wat we gewend zijn. Maar laat ik ook eerlijk zijn: in deze bijzondere tijd staan de prioriteiten anders. Biogazelle en leveranciers hebben echt alles bij alles gezet om het voor elkaar te krijgen. En dat is toch eigenlijk wat we kunnen leren: als er een wil is, is er een weg.